- Peter Cusack — field recordings, photography
“Aral Sea Stories” explores the question, “What can we learn of water uses and abuses by listening to their sounds?” It is part of a larger project concerning the disappearance and partial restoration of the Aral Sea in Central Asia over the last sixty years. The tracks were recorded in the village of Tastubek (2013 & 2015), beside the Aral Sea in Kazakhstan, and at the town of Shamaldy-Sai (2018), alongside the Naryn, one of sea’s major source rivers in Kyrgyzstan.
In 1960 the Aral Sea in Central Asia was the planet’s fourth largest lake. Today it has almost disappeared; a victim of massive, water hungry, irrigation schemes, created during Soviet times, that continue to divert much of the flow from its tributary rivers far upstream. It is one of the most significant environmental catastrophes of the 20th century, but one of the least known. However, since independence, Kazakhstan, with the support of the UN and the World Bank, has been attempting to restore the North Aral, about 10% of the original, within its territory. It is a story of hope and success, albeit partial. Rising water levels and the rebirth of the fishing industry are bringing obvious improvements to the local ecology and economy, and show that even major environmental damage can be reversed with sufficient commitment and resources. It is a much needed positive example in today’s climate crisis debate and in re-thinking our whole relationship with the environment.
The Aral Sea is the end point of the vast watershed formed by Central Asia’s two great rivers, the Syr Darya and Amu Darya, that rise in the Tien Sian and Pamir mountains on the borders of China and Afghanistan and flow thousands of kilometers through five countries (Kyrgyzstan, Tajikistan, Uzbekistan, Turkmenistan, Kazakhstan) each with differing water requirements, before reaching the Aral basin. What happens to the Aral Sea is the consequence of all that happens to these rivers on the way. Major hydro-electric dams, huge cotton and other agricultural plantations, international agreements and disagreements over water rights combine with countless industrial and domestic needs to determine the overall impact. It is an impossibly complex, ever evolving, eco-system where physical geography and climate interact with the culture, politics, history and economic beliefs of the peoples who inhabit and control these fascinating areas. And today, like everywhere, the additional effects of global climate change, are also beginning to be felt.
From 2013 Peter Cusack has made three trips to the Aral Sea in Kazakhstan and one to the Naryn river in Kyrgyzstan to make field recordings, take photographs, to talk to people and to try and gain insights into the impacts of water use and abuse on the environment and people of the region. The focus has been as much on the restoration of the sea as on its original disappearance and to prioritise hearing as a way of investigation. All the audio tracks, photographs and notes on this album are the result of these visits.
Peter Cusack unfolds a sonic universe of unique and diverse field recordings, such as the amazing sound of camels, the screaming of a lost young goat, an ancient Soviet Ural motorbike in full throttle and an almost cinematographic sound scape of rain and thunder. Bubbles, drips and the internal groans of an old iron waterwheel, recorded with a hydrophone (underwater microphone), the tinkling, clicking of Ice Bells, made by ice-covered small branches and twigs knocking into each other in strong winds. And a passionate song about flowing water by traditional musician Tinarbek Kerimbekov who sings and accompanies himself on the ‘komuz’ – Kyrgyzstan’s national instrument.
Listen
Format
VINYL LP + digital download + cover size double inlay
41:34 min
limited to 200 copies
core 017
Credits
- Recorded by Peter Cusack
- Mixed by Peter Cusack
- Mastered by Kassian Troyer at D&M, Germany.
- Cover artwork by Wendelin Büchler.
Some praise…
“(…) This Cusack record doesn’t hector or harangue the listener with political diatribes; each recording unfolds quietly and calmly, standing as factual reportage, and leaving ample room for debate and consideration.”
— The Sound Projector (UK)
“Can work such as Cusack’s effect change for the good? He is, after all, an ecological activist located in an art world. However, it is an art world that is growing increasingly active in terms of social justice and ecological urgency…”
— The New Internationalist (UK)
“Die vielsprachige Montage von Stimmen, Atmosphären und Volksliedern ergibt einen spannenden Reisebericht”
— Groove Magazine (DE)
“Dit is een enorm interessant field recordings album en zowat het meest intrigerende field recordings en sound art album dat ik ooit hoorde…”
— Dark Entries (BE)
“We owe a lot to pioneers such as Peter Cusack, for decades active all over the world in the realm of environmental recordings destined to increased comprehension…”
— Touching Extremes (IT)
“Wie bewertet man nun so ein Nichtmusikwerk? Wenn überhaupt, dann wohl anhand der Ideen und der Klangqualität. Und die sind auf dieser Arbeit absolut top.”
— Musikansich (DE)
“Peter Cusack continue sa quête des sons de notre œkoumène, lequel nous documente à la fois sur la perception de la nature, ses atteintes par l’anthropisation, et ses tentatives de régénération.”
— Revue & Corrigée (FR)
Reviews
Subtle but effective record of field recordings from English musician and improviser Peter Cusack…Aral Sea Stories And The River Naryn (CORVO RECORDS core17) features five audio captures, and works well as a listening experience even when divorced from its context and meaning – about which more shortly. Five semi-connected parts of a story, as it were, involving a thunderstorm, rain, wind, a folk song, and sounds of water doing odd things; the sparse narrative occasionally punctuated by recognisable human speech.
However, reading the extensive literature around this release reveals it’s part of a much larger project, with a geo-political agenda. Cusack is calling attention to a very specific environmental crisis in Kazakhstan, a country in central Asia that used to be part of the Soviet Republic. There’s been a massive water problem there since the 1960s apparently, due to large-scale irrigation works by the Russians, causing the Aral Sea – once one of the largest inland lakes in the world – to nearly vanish. (Can you imagine what forces it would take to make an entire lake disappear?) Cusack’s sound recordings were made in Tastubek, the Aral Sea, the River Naryn and other key points, and the accompanying text and photographs all tell aspects of the story, revealing particular instances of water usage and abuse. He did it over a five year period starting in 2013, so I have to assume this is a fairly comprehensive audio survey.
Reading about this on my own account, I find that evidently it’s been an environmental catastrophe on a grand scale, bad for nature and bad for the planet, causing health hazards, and has also ruined the local fishing industry and led to mass unemployment. Yet this Cusack record doesn’t hector or harangue the listener with political diatribes; each recording unfolds quietly and calmly, standing as factual reportage, and leaving ample room for debate and consideration. It seems this particular situation might be slowly recovering, as “water levels are rising again and the environment is showing signs of revival”, but clearly it’s not something the human race can be especially proud of. Credit to Cusack for patiently producing such a detailed artistic statement on this complicated situation, and making a good record to boot. From 18 September 2019.
Ed Pinsent, The Sound Projector
The rational wisdom triggered by committed listening cannot be equalled. The impressions left by sounds – not to mention the in-between silent interstices – are indelible, and forever will be.
For a restricted number of souls, it has always been totally clear: life is soundtracked by a single boundless composition. Within the all-encompassing resonance every item weighs the same, provided that the “ears-to-inner awareness” connection is working appropriately. This also includes the harmonic constituents of hypothetical “noise”, undetectable for the bulk of humanity. Through the sonic principles of apparently inanimate elements and officially certified “living materials” – not necessarily dull-witted as the man – a deeper level of assimilation of crucial components can be achieved to acknowledge certain existential mechanisms.
We therefore owe a lot to pioneers such as Peter Cusack, for decades active all over the world in the realm of environmental recordings destined to increased comprehension. Specifically, in order to produce this document Cusack traveled for years in Kazakhstan and Kyrgyzstan, collecting a considerable amount of natural, meteorological, animal, human or merely circumstantial data (including a local song on the flowing of the Naryn river, here interpreted by Tinarbek Kerimbekov).
This gathering of riveting suggestions brings undiluted contentment to the spirit. Moreover, it reinforces the sense of atavistic belonging often erased by the endless cosmic nonsense many fill their heads with to lessen the burden of a continually verified insignificance. Courtesy of Mr. Cusack’s recorders and raised aerials, we can enjoy a well-deserved break from the involuntary contact with demented theories about what people think they are “studying”, or pretend to “know”. Fortunately, they will disappear one day (theories or people, I’ll leave you to choose). Silence will smile sarcastically at that time, together with its endlessly ricocheting nuances.
Massimo Ricci, Touching Extremes
Peter Cusack continue sa quête des sons de notre œkoumène, lequel nous documente à la fois sur la perception de la nature, ses atteintes par l’anthropisation, et ses tentatives de régénération. Un de ses terrains d’étude, du fait de sa taille bien sûr, mais aussi parce que l’action de l’homme, à travers une mise en coupe réglée de la nature et qui s’y est presque relevée systématique, reste l’immensité asiatique. Après nous avoir fait découvrir la magie de la fonte des glaces du lac Baïkal, les paysages lugubres mais pourtant encore habités des environs de Tchernobyl, et les champs pétrolifères autour de la mer Caspienne (Sounds From Dangerous Places), c’est une vision ouverte de la mer d’Aral qu’il nous propose ici. Tout le monde connaît cet espace emblématique des dérives de l’exploitation humaine : afin de favoriser (principalement) l’irrigation des champs de coton à partir des années 60, l’homme a réduit de plus de 75 % de sa superficie cette mer intérieure, créant aussi la ruine des activités de pêcherie. La prise de conscience, certes tardive, a peu à peu conduit ces dernières années les pays limitrophes à chercher des solutions pour régénérer cet espace. Peter Cusack s’est surtout focalisé sur un village du Kazakhstan en plein renouveau, dans la partie nord de la mer d’Aral (quoique cela semble se faire au détriment de la partie sud !), renouveau qui peut aussi avoir une incidence sur une ville frontalière de Kirghizistan distante de plus de 1 000 km de la mer d’Aral, située sur un affluent de l’Amou-Daria, l’un des deux principaux fleuves alimentant la mer d’Aral. Une leçon de géographie/ethnologie sonore qui s’appuie en particulier, bien sûr, sur l’élément aquatique…
Pierre Durr, Revue & Corrigée
Das Verschwinden und die Versuche der Wiedergewinnung des Aralsees, eines der wichtigsten Süßwasserreservoirs der Welt, ist das Thema der Soundcollage Aral Sea Stories(Corvo Records) des britischen Field Recording-Künstlers Peter Cusack. Die vielsprachige Montage von Stimmen, Atmosphären und Volksliedern ergibt einen spannenden Reisebericht durch die fünf post-sowjetischen Anrainerstaaten des Aralsees. Cusack erzählt von einer immer noch erhabenen Natur, von lokaler Kultur und technologischen Eingriffen in eines der fragilsten Ökosysteme der Welt.
Frank P. Eckert, Groove Magazine
In 1998, Peter Cusack, a sound artist who currently lives and works between London and Berlin, began a project called Favourite Sounds. Behind it lay a simple premise: that he would record his favourite locational sounds. The project asked for nothing spectacular, but for sounds that were defined by their very ordinariness. An album, Your Favourite London Sounds, followed three years later – it included the hubbub of various markets, the ding-ding ring of a double-decker bus, the chimes of Big Ben, a key turning in the door. Taken together, each, in its own quiet way, went to create a tapestry of life and with it a sensory immediacy that speaks to both resonance and memory. It’s what Cusack calls ‘sonic journalism’ and it is a way of working that has taken him from recording city sounds across the world to, most recently, the landscapes around the Aral Sea in central Asia.
‘Sonic journalism is the equivalent of photo-journalism,’ he comments. ‘While images give you extra information to thewritten text, the addition of a sonic dimension provides even more material. Sound is sensory and so it is more immediate and immersive.’ For Cusack, sonic journalism adds time, distance and emotion to any given subject. But it is also a way of mapping change, of stepping up to provide advocacy.
His latest project, Aral Sea Stories and the River Naryn, is a powerful case in point. It is a series of recordings of landscapes, of rivers, of weather and animals and people, all made between 2013 and 2018 in remote areas of
Kazakhstan and Kyrgyzstan. ‘In 1960, the Aral Sea was the Earth’s fourth-largest lake,’ Cusack says. No longer: climate change, pollution and water politics that stretch from the Soviet period to the present day have had the effect of dramatically reducing the water mass. He explains: ‘The reason for this is that the rivers that feed the Aral Sea were diverted for major irrigation projects. The sea’s drying up is probably the largest human-centred environmental catastrophe of the last century. And because it’s in central Asia, most people don’t know about the disaster.’ Cusack’s recordings teem with gentle, elegiac sounds, testaments to a myriad of eco-systems: affect one and the others will tilt. ‘There is a bit of a turnaround now,’ he says, ‘and that’s the reason for my interest. But its future is caught between the politics of the surrounding countries. Once it became independent, Kazakhstan tried to reverse the drying-up of the sea in its area. But Uzbekistan, which shares the sea with Kazakhstan, doesn’t want to restore it. The question is: how do you restore half a sea? It can’t be done, so a dam has been built across the narrowest section in Kazakhstan. There, the water is rising, but on the other side, the sea is still abandoned.’ Cusack’s Aral Sea is not designed to be listened to as you would an ordinary album. Sound art – and sonic journalism – does not function in the way that music does; rather it is there to give a shape to the world and to ask questions of it. This is central to Cusack’s work. Produced using relatively simple equipment, his recordings and publications are meticulous artefacts, with accompanying photos and texts. All these projects fall under the umbrella title of Cusack’s larger, longterm project entitled Sounds from Dangerous Places. The exclusion zone around Chernobyl in Ukraine is possibly the most dangerous place Cusack has recorded todate (pictured right). Recording in 2006 and 2007, long before Chernobyl tourism started up, he had to seek permission from Ukraine’s Ministry of Emergencies. He borrowed a Geiger counter from officials there and you can hear it ticking on some of the recordings. The tracks vibrate: you hear frogs croaking, chickens clucking and there is a sense, for a second, of something almost Edenic. And then you remember.
This additional extra is the essence of sonic journalism. We discuss recent news reports on British TV, where speeches made by prime minister Boris Johnson on the steps of Downing Street have been accompanied by nearby protesters, clearly audible, chanting ‘Liar!’ and ‘Stop the Coup!’.
Can work such as Cusack’s effect change for the good? He is, after all, an ecological activist located in an art world. However, it is an art world that is growing increasingly active in terms of social justice and ecological urgency: look, for example, at the disinvestment protests led by American artist Nan Goldin against the Sackler Trust for its links to the opioid crisis; or, in the UK, against galleries receiving BP funding. Sonic journalism is already playing its part in this, says Cusack. ‘It’s more prevalent than one might expect. I have noticed that broadcasters include a lot more background sound now. Those chants against Johnson are excellent examples of what sonic journalism is.’ The sound and fury of the anti-Johnson crowds says more about the presence of dissent than a newspaper column can. ‘And this,’ Cusack says, ‘is powerful.
Louise Grey, The New Internationalist (October issue)
Der in Kasachstan und Usbekistan gelegene Aralsee, dessen Fläche und Wassermenge in der zweiten Hälfte des 20. Jahrhunderts extrem zurückging und erst in den letzten Jahren einer zumindest partiellen Wiederherstellung unterzogen wurde, liegt im Zentrum komplexer okologischer und auch ökonomischer Systeme. Er speißt sich aus zum Teil großen Zuflüssen, deren Quellgebiete bis an die Grenze zu China reichen und die durch mehrere zentralasiatische Länder fließen.
Als diese noch Teil der Sowietunion waren, wurden zahlreiche landwirtschaftliche und andere Industrien von diesen Flüssen aus mit Wasser versorgt, was u.a. zum Schwinden weiter Teile des Sees und so zum Niedergang dort ansässiger Wirtschaftszweige führte. Die fast logische Folge davon war Armut und Bevölkerungsschwund. Noch heute sieht man hier und da Bilder von verrosteten Schiffswracks im Wüstensand und von Ruinen ehemaliger Fischerdörfer, heute Geisterstädte im trockenen Niemandsland. In den Jahren nach der Unabhängigkeit der umliegenden Staaten wurde hier und da an der Wiederherstellung des Sees gearbeitet, was der verbliebenen Bevölkerung Grund zur Hoffnung gibt. Die Verwickeltheit des Ganzen in politische und ökonomische Abhängigkeiten, die Tatsache, dass sich die betreffenden Länder durchaus nicht immer einig sind, sowie die Herausforderungen globaler Klimafaktoren machen daraus jedoch keine leichte Aufgabe.
Peter Cusack, der seit den 90ern den typischen Soundscapes ausgewählter Orte nachspürt, um diese im Zusammenhang mit den Vorlieben, Ängsten und Sehnsüchten ihrer Bewohner zu erforschen, reist seit einigen Jahren immer wieder in die Region, um die v.a. aquatischen Klänge verschiedener Orte in dieser unsicheren Übergangszeit zu sammeln und auf dem vorliegenden Album zu dokumentieren. Seine erste Station war der kleine Ort Tastubek auf der in Kasachstan gelegenen Seite des Sees, und der erste Track auf “Aral Sea Stories and the River Naryn” zeigt den Ort während eines aufkommenden Gewitters, und natürlich ist Regen, der seit der Restaurationsarbeit wieder stärker fällt, ein Hauptaspekt, der das ganze Biotop – wie Schiffshörner brummende Kamele, herumtobende Kinder, aufgescheuchte Farmtiere, ein vereinzelter Motor – in eine Erlösung bringende Atmosphäre taucht. Das darauffolgende Stück mutet wie eine verfremdete Version von Regensamples an, zeigt tatsächlich aber das leicht bimmelnde Geräusch vereister Zweige, die im Wind gegeneinanderknallen – wiedergefrorenes Tauwasser ist eine Folge weltweiter Klimaveränderungen.
Die zweite Station ist die kirgisische Kleinstadt Shamaldy-Sai, wo Cusack die Geräusche einer imposanten Wassermühle am Naryn-Fluss aufnahm. Die Aufnahmen beginnen mit einem eigens geschriebenen Folksong zu Ehren des Wassers, den der lokale Sänger Tinarbek Kerimbekov mit heiserer Stimme und Schrammelgitarre schmettert. Nach den knapp drei Minuten oraler Chronik in Kirgisisch folgen zwei Aufnahmen des großen Wasserrades, aufgenommen außerhalb und innerhalb des Metallgehäuses. Was mit sanftem Plätschern und den diffusen Sounds gelegentlicher Handgriffe beginnt, wird im Inneren der Vorrichtung immer mehr von rostig-metallenen Geräuschen durchzogen. Was jedoch am meisten hängen bleibt, ist die zyklische Form der Bewegungen des Wassers wie der Gerätschaft, was vom Titel “Perpetual Revolution” passend eingefangen wird.
Vielleicht ist dies auch ein ganz passendes Symbol für die Hoffnung, dass der alte Aralsee und somit ein Teil der Lebens- und Wirtschaftsweise seiner Anwohner einem Neubeginn entgegen sehen können.
Uwe Schneider, African Paper
Released via Corvo Records only recently are Peter Cusack’s “Aral Sea Stories And The River Naryn” – a conceptual album piece dealing with the environmental catastrophe that is the close to full disappearance of the named Aral Sea, formally known as the fourth largest body of water on earth. Taking on this topic from a conceptual angle we see Cusack presenting an array of condensed, yet largely unprocessed Field Recordings captured throughout his various journeys to the area, including weather phenomena like storms, everyday life scenes, Folk songs or microsounds recorded at close range as well as other mechanical noises – all related to the topic of water or ice and explained in detail in the albums press release and liner notes. Defo a specialists release aiming at both environmental activists as well as, and more specificallly, sound librarians and collectors of Field Recordings.
baze.djunkiii, Nitestylez
Από το 2013 έως το 2018, ο Βρετανός μουσικός και παραγωγός Peter Cusack ταξίδευε στην θάλασσα της Αράλης στο Καζακστάν και στον ποταμό Ναρίν, στο Κιργιστάν για να αποτυπώσει σε field recordings και φωτογραφίες τις σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον από την μεγάλη κατάχρηση των νερών στις εν λόγω περιοχές. Στο “Aral Stories And The River Naryn” ντοκουμεντάρεται ηχητικά ένα ηχητικό σύμπαν από διάφορες ηχογραφήσεις πεδίου: ο θαυμαστός ήχος των αγελάδων και των κατσικιών, κάποιο αρχαίο σοβιετικό μοτοποδήλατο – ακόμα και το σάουντρακ της βροχής και των κεραυνών. Με υδρόφωνο, ακούσματα από παλιό σιδερένιο νερόμυλο καθώς και το σπάσιμο κοκαλωμένων κλαδιών από τον παγετό. Εξαιρετική ηχητική εμπειρία με νόημα σε μια περιοχή που αρχίζει σιγά σιγά να επανακτά την ισορροπία της.
Αντώνης Ν. Φράγκος, To Periodiko – Auditorium
(Eco)marxisten weten intussen al lang dat socialisme of wat daar soms voor moet doorgaan, lang geen garantie is voor een deftig milieubeleid of een duurzaam beheer van het ecosysteem. Het is kwestie van de prioriteiten die onder het socialisme worden gesteld. In de USSR van Stalin en zijn opvolgers werd absolute prioriteit gegeven aan de industrialisering en aan industriële landbouwmethodes met soms rampzalige gevolgen. Zo droogde het unieke Aralmeer, een gigantisch zoetwaterbassin, grotendeels op omdat het water uit de rivieren die erin uitmonden grotendeels werd gebruikt en omgeleid voor irrigatieprojecten (in de eerste plaats voor de katoenteelt) met een regelrechte milieuramp tot gevolg. Een uniek ecosysteem verdween voor meer dan 60% en ook vele visserfamilies werden werkloos doordat het meer grotendeels opdroogde. De regering van de staatskapitalistische Sovjet-Unie was niet verrast door de uitdroging. Men had voorzien dat dit zou gebeuren. De algemene opinie was echter dat de winst gegenereerd door de katoenteelt belangrijker was dan het meer, dat men daarvoor best kon ‘opofferen’.
De ecologische ramp, een van de grootste van de twintigste eeuw, houdt in dat het gigantische zoetwatermeer grotendeels veranderde in een enorme zoutwoestijn met een aantal kleinere zoutwatermeren. Het Aralmeer (of wat ervan overblijft) ligt volledig op het grondgebied van de vroegere USSR, meer bepaald op de grens van de oude Sovjetrepublieken Kazachstan en Oezbekistan.
Het album “Aral Sea Stories And The River Naryn”, dat we kregen toegestuurd via het Berlijnse sound art label Corvo Records, maakt deel uit van een groter project betreffende de verdwijning en de gedeeltelijke restauratie van het Aralmeer in Centraal-Azië in de afgelopen zestig jaar.
Want inderdaad, er is ook een positieve noot aan het trieste verhaal: sinds de onafhankelijkheid tracht Kazachstan met de hulp van de UN het noordelijk deel van het Aralmeer terug te herstellen in zijn oorspronkelijke staat. Dit noordelijke waterbekken omvat 10% van de oorspronkelijke oppervlakte. En het project kan zeker een succes worden genoemd, zij het een partieel succes. Het stijgende waterniveau bracht duidelijke verbeteringen voor de plaatselijke ecologie en economie onder meer door een hergeboorte van de vissersindustrie. Het project biedt hoop voor de toekomst en toont dat zelfs grootschalige milieucatastrofes omkeerbaar zijn als er maar voldoende middelen worden tegenaan gegooid. Het is een positief verhaal in het huidige klimaatdebat en in het herdenken van onze ganse relatie met het milieu en het ecosysteem.
De centrale vraag die hier op dit sound art album wordt gesteld is ‘Wat kunnen we leren van het gebruik en misbruik van water door te luisteren naar de geluiden ervan?’
Peter Cusack, de man achter dit field recording album, woont en werkt tussen Berlijn en Londen. Hij is geluidsartiest, gitarist, fotograaf, producer en researcher. Peter Cusack is als geluidskunstenaar vooral geïnteresseerd in ‘environmental sound’ en akoestische ecologie. Hij is geïnteresseerd in hoe geluiden veranderen met de migratie van mensen en met de evolutie van de technologie. Zijn projecten variëren van sociale kunst tot onderzoek naar de rol van ‘geluid’ in ons ruimtegevoel. Hij lanceerde onder meer het ‘Favourite Sounds Project’ waarin hij op zoek gaat naar wat mensen als positief ervaren in hun alledaagse geluidsomgeving. Zijn project “Sounds From Dangerous Places” (2012) bestudeert de soundscapes van ecologisch zwaar beschadigde sites. Het resulterende album laat vooral veel veldopnames horen uit Tsjernobyl maar ook afkomstig van nucleaire sites in de UK.
Peter Cusack produceerde ook ‘Vermilion Sounds’, een programma over omgevingsgeluiden, voor de Londense zender Resonance FM Radio, hield lezingen over ‘Sound Arts & Design’ in het London College of Communication en was recent nog een onderzoekspartner in het multidisciplinaire ‘Positive Soundscapes Project’ dat over verschillende universiteiten liep. Hij bracht ook o.a. de albums “Your Favourite London Sounds” (2001), “Baikal Ice” (2004), “Favourite Sounds Of Beijing” (2007) en “Favourite Berlin Sounds” (2013) uit.
Peter Cusack is lid van CRiSAP (Creative Research in Sound Arts Practice), is research staff member en stichtend lid van het London College of Communication in the University of the Arts London en was stichtend lid en directeur van The London Musicians’ Collective. Het best bekend is hij als lid van het avant garde muziekkwartet Alterations (1978–1986).
Maar terug naar “Aral Sea Stories And The River Naryn”. De geluiden te horen op dit album werden opgenomen in het dorp Tastubek in Kazachstan (in 2013-2015), aan het noordelijk Aralmeer en in het stadje Shamaldy-Sai in Kirgizië (in 2018), aan de oevers van de rivier Naryn, de voornaamste toevoer van water voor het Aralmeer.
Vanaf 2013 maakte Peter Cusack drie reizen naar het Aralmeer in Kazachstan en een naar de Naryn rivier in Kyrgyzstan (of Kirgizië) om veldopnames te maken, foto’s te nemen en te praten met de bevolking om aldus inzichten te verwerven in de impact van het gebruik en misbruik van water op het milieu en de mensen in de regio. De focus ligt daarbij evenzeer op de restoratie van het meer als op de verdwijning ervan in de vorige eeuw en geeft prioriteit aan het luisteren als een middel van onderzoek.
“Side A Tastubek, The Aral Sea, Kazakhstan”
Openingstrack “Aral Sea Thunder – camels, skipping, vital rain, village life in the storm” (12 minuten). Vogelgeluiden, gerommel van onweer en het geluid van de regen, spelende kinderen met een aftelrijmpje in een vreemde taal (Kazachs waarschijnlijk), gemekker van een verloren gelopen geitje, brullende kamelen, het motorgeluid van een oude Soviet Ural motorfiets, onweer eerst in de verte en dan heel dichtbij met kletterende regen en rollende donderslagen. De geluiden van kinderen en vee zijn dan al opgehouden, die zochten veiliger schuiloorden op. Naarmate de onweergeluiden verminderen duiken de kindergeluiden, de geluiden van vee en het gekwetter van vogeltjes weer op. De ganse storm duurde 35 minuten.
Wanneer een grote watermassa verdwijnt, heeft dat zijn weerslag op het milieu en het weer in de ganse regio. Zo ook hier. De neerslag nam af rond het Aralmeer, de zomertemperaturen stegen, de wind werd intenser en het wildleven ging achteruit. Zout en industriële polluenten werden door de winden vanuit de uitgedroogde bodem meegenomen in heuse stofstormen die de bodemkwaliteit van het landbouwgebied en de gezondheid van de plaatselijke bevolking aantastten. Maar toen het noordelijk deel van het Aralmeer werd hersteld, was het verrassend hoe snel positieve effecten de kop opstaken. De neerslag verbeterde weer en de vegetatie blijft langer groen in de zomer en er is merkelijk minder stof. Deze opname laat niet enkel het dorpsleven horen maar ook de terugkeer van regen en donder en het einde van de ‘droge jaren’. Het is een levend (geluids)bewijs van het feit dat beslissingen in verband met waterbeheer (en zeg in dit geval maar gerust het misbruik ervan) verrijkende consequenties hebben voor het ecosysteem van de ganse regio inclusief de menselijke maatschappij, economie en volksgezondheid.
“Ice Bells” (10 minuten). Een enorm winderige track met geluiden van een razende stormwind en getinkel van ijsklokjes (zie de titel van het stuk). Het geluid van deze ‘ijsbellen’ hangt samen met de klimaatopwarming. In normale winters daalt de temperatuur in de streek beneden -10°C en blijft daar meerdere maanden. Maar in 2015 – het jaar waarin de geluidsopnames werden gemaakt – steeg de temperatuur zelfs een paar dagen boven het vriespunt waardoor de sneeuw smolt en het smeltwater naderhand opnieuw bevroor. Takjes en twijgjes raakten aldus bedekt met een dun laagje ijs en als ze dan door de sterke wind tegen elkaar aan gaan tikken krijg je dit fenomeen dat klinkt als tinkelende klokjes. Mijn favoriete en de meest intrigerende track.
“Side B Shamaldy-Sai, the River Naryn, Kyrgyzstan”
“Akkan Suu (Flowing Water)” (3 minuten): dit is een folksong over het thema gecomponeerd door ene Tinarbek Kerimbekov en gezongen in (naar ik vermoed) het Kirgizisch. Het is een ode aan het water, zijn bron en de rivier, een song gezongen door de componist met begeleiding van een etnisch snaarinstrument (ofwel is het een gewone akoestische gitaar met speciale speltechniek).
“Perpetual Revolution, Exterior” (4 minuten): dit is een erg waterige track met veel gebroebel en geluiden van stromend water. De veldopnames werden gemaakt bij een gigantisch groot metalen waterwiel in het stadskanaal van Shamaldy-Sai, Kirgizië. Er zijn er zo een ganse reeks maar dit is het grootste wiel en een van de weinige die nog werken. Op de achtergrond hoor je vogelgezang maar die wordt grotendeels overstemd door het waterig gebroebel en het geluid van het snelstromende water in het kanaal.
“Perpetual Revolution, Interior” (13 minuten) Nog meer waterige geluiden gecombineerd met metalige geluiden. Deze track werd gemaakt bij hetzelfde waterwiel maar nu met de microfoons binnenin de metalen structuur wat uiteraard in de eerste plaats heel veel metalige geluiden oplevert gegenereerd door het draaiende metalen wiel. Als je ernaar luistert hoor je de periodiciteit van het wiel (een omwenteling duurt ongeveer 1 min 20 sec) die verandert naargelang het water sneller gaat stromen. De geluiden onder water werden gecapteerd door een onderwatermicrofoon (een hydrofoon). De scherpe klikken zijn vallende druppels. Er werden twee hydrofoons gebruikt – een direct onder het wiel en een ernaast – en een contactmicrofoon boven water die de vibraties in het metaal capteert. We horen een lage metalige toon, een drone zou je kunnen zeggen, van het metalen rad, gecombineerd met waterige klanken maar de metalen drone van het kreunende en piepende ronddraaiende waterrad overheerst. Een erg intrigerende track ook. Sommige droneliefhebbers en industrialfans komen hier waarschijnlijk spontaan bij klaar maar het zijn dus gewoon field recordings.
Dit is een enorm interessant field recordings album en zowat het meest intrigerende field recordings en sound art album dat ik ooit hoorde, al komt “In St Cuthbert’s Time – The Sounds of Lindisfarne and the Gospels” van Chris Watson (ex-Cabaret Voltaire) aardig in de buurt. Dit album is echt een aanrader voor liefhebbers van sound art en veldopname albums (duh) maar ook voor (professionele of hobby) biologen, ecologen, hydrologen, etnologen en milieubeschermers. Het album verscheen als LP in een oplage van 200 copies en heeft een insert met foto’s van de hand van Peter Cusack.
Hank Vereecken, Dark Entries
Peter Cusack kann mit Fug und Recht als Pionier und Großmeister des Fieldrecordings bezeichnet werden. Neben seinen vielen Soloarbeiten ist er in den 80ern mit der Gruppe Aiteritons bekannt geworden, später gründete er das London College of Communication in the University of the Arts London und das London Musicans Collective.
Neben all diesen Tätigkeiten ist er bekannt für seine spannenden Arbeiten die sich oft wie ein Konzeptalbum um ein ausgewähltes Thema drehen. Dies ist auch auf Aral Sea Stories and the River Naryn der Fall. Für die Aufnahmen reiste Peter Cusack drei Mal an die Überreste des Aralsee´s, der ja bekanntermaßen auf Grund von Austrocknung In diesem Jahrtausend in viele kleine Seen zerfallen ist. Auf dem Album finden sich dann nun tatsächlich bis auf ein paar Stimmsamples reine Fielrecordings. Rauschender Wind, knackendes Eis, Wassertropfen. In klarer Transparenz und in einer wohlklingenden Atmosphäre sind diese Geräusche arrangiert. Und das bei einer grandiosen Soundqualität, die einen glauben lässt, direkt im kasachischen Wind zu stehen. Mit dem knapp 3 Minütigen Akkan Suu (flowing water) wurde dann auch noch ein kleines folkloristisches Lied eingebaut, was ein wenig Auflockerung bietet.
Wie bewertet man nun so ein Nichtmusikwerk? Wenn überhaupt, dann wohl anhand der Ideen und der Klangqualität. Und die sind auf dieser Arbeit absolut top. Trotzdem möchte ich von einer Bewertung absehen – Interesssenten an diesem Genre sei das Album ebenso wie Fans empfohlen.
Wolfgang Kabsch, Musikansich